خرمای برحی یا برهی به گفته بسیار از مردم بخصوص مردم خوزستان خوشمزه ترین خرما در بین سایر خرماها است. خرمای برحی در اصل زاده شده و اصیل کشور عراق است. البته در خوزستان خودمان نیز به شکل فراوانی کشت و برداشت می شود. خرما برحی به دلیل اینکه دیر رس است و نسبت به رطوبت مقاومت خوبی دارد شهرت زیادی را هم توانسته کسب کند.

خرما برهی از خرماهای بسیار مهم و از نظر اقتصادی و تجاری، به ویژه در استان خوزستان و البته برای کشور ایران، بسیار ارزشمند است. هر چند این خرما عمدتا در عراق کشت می شده، اما امروزه در استان خوزستان دارای طیف وسیعی از نخلستان های این خرما وجود دارد. به غیر از خود خوزستان، در شهرهای قصر شیرین، سومار، بندر لنگه و دهلران و تا حدود زیادی هم در برازجان، خرما برهی هر ساله برداشت می شود.

خرما برحی زرد رنگ و متمایل به قهوه ای است. این خرما در زمان خارک بیشتر به زرد می گراید و در زمان رطب شدن به سمت کهربایی و نهایتا در زمان رسیدن کامل به قهوه ای روشن می خورد.

خرما برحی بیضی شکل، بافت آن نرم است و از خانواده خرماهای تر و مرطوب محسوب می شود. حسن خرما برهی این است که هم در مرحله خارک، هم رطب و هم در زمان رسیدن خرما می توان به خوبی از آن استفاده کرد.

پوست خرمای برحی ضخیم است و نسبت گوشت خرما نسبت به هسته خرما حدود ۷۷.۷ درصد است. هسته تقریبا به گوشت چسبیده است هر چند به راحتی جدا می شود و کلاهک میوه نیز به میوه زیاد نمی چسبد.

از این خرما حتی بسیاری دیگر از محصولات هم بدست می آید. به دلیل تر بودن خرما توصیه می شود خرما را در مدت زمان طولانی انبارش نکنند، بهتر است محل انبار خرما برحی در سردخانه ها و محیط های بسیار خنک باشد.

شرایط نگهداری در زمان رسیدن خرما، راحت تر می شود و می توان در مدت زمان نسبتا بیشتر (در دمای محیط)، آن را نگهداری کرد. خرما برهی در مرداد ماه و اوایل شهریور برداشت می شود. عمدتا بعد از برداشت، در جعبه های کارتنی متنوع از ۱ تا ۱۰ کیلویی بسته بندی و به فروش می رسد. البته اخیرا در ظروف پلاستیکی استاندارد نیز، توسط برخی شرکت های بسته بندی این محصول انجام می شود.

خارک خرمای برهی قند مناسبی دارد و از این محصول استفاده های زیادی در صنعت خوراک و نوشیدنی می شود. خارک آن هر چند کمی گس است ولی به دلیل شیرین بودن کافی قابل مصرف است. خرما برهی مزه شیرینی مناسبی دارد و از مرغوب ترین و بهترین نوع خرما در جهان است و طعمی فوق العاده خوشمزه دارد. وزن هر عدد خرمای برحی حدودا ۸ گرم است. البته این خرما دارای بافت های پر گوشت تر یا بزرگتر هم هست که همین موضوع و سلامت میوه تشخیص درجه یک و دو این محصول را سبب می شود.

این محصول جزو ارقام (نرم) است و شکل میوه آن کروی است که در هر سه مرحله خارک، رطب و خرما قابل مصرف است. البته بیشترین مصرف آن به صورت رطب است. خرمای برحی از جمله مطلوب ترین ارقام تجاری بین المللی است که منشا اصلی آن مناطق آبادان و خرمشهر در ایران است.

نکته قابل توجه این است که طعم و مزه خرمای برحی ایران بسیار بهتر و مطلوب تر از خرمای این رقم، در سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس است.

خرمای برحی هم گوشت دار است، هم لطیف و هم بسیار خوشمزه و خوش طعم می باشد.

خرما برحی طرفداران زیادی هم در ایران و هم در کشورهای دیگر از جمله کشورهای اروپایی دارد و از ارزشمند ترین خرماهای صادراتی ایران تلقی می شود. این خرما به دلیل اینکه به شرایط آب و هوایی خاص نیاز دارد در همه جا قابل کشت نیست. منظور اینکه خرما برهی برای پختن یا رسیدن، به هوای بسیار گرم و باد گرم شدید نیاز دارد. به همین دلیل به آن برحی گفته می شود، زیرا واژه برحی به معنی باد گرم شدید است. این خرما در اوج گرما می پزد و از بهترین خرماهای مناطق جنوبی است.

از خرما برحی برای تولید بسیاری از مواد خوراکی طبیعی هم استفاده می شود. بصورت کلی از مقوی ترین خرما ها است. زیرا هم تامین انرژی زیادی دارد و هم میزان مواد معدنی و آهن این نوع خرما بسیار بالا است. به طور مثال از خرما برحی برای تولید حلوا خرما، خرما ارده، لواشک خرما، قند خرما، الکل صنعتی، انواع کیک و شیرینی محلی، انواع کلوچه و یا نوشیدنی استفاده می شود.

خرما برحی طبع گرم و خشک دارد و برای افرادی که دارای طبع سودایی و سرد هستند بسیار توصیه می شود. روزانه بین ۳ تا ۵ عدد از این خرما می تواند طبع بدن شما را تنظیم کند. توصیه می شود برای نرم شدن سینه افرادی که سرفه می کنند مقدار ۵۰ گرم از این خرما در ۱۰۰۰ گرم آب پخته شود و روزی دو تا سه استکان از جوشانده این خرما میل شود تا اثر آن را روی نرم شدن و بر طرف شدن خشکی سینه ببینید. این شربت البته برای افرادی که دارای مشکلات کلیوی هم هستند بسیار مناسب است و حتی به افرادی که دارای کمر درد و یا درد مفاصل هم هستند توصیه می شود که از این شربت میل کنند.

خرما برحی با ترکیب شنبلیله برای سنگ مثانه بسیار مناسب است. حتی افرادی که دارای مشکلات جنسی هستند توصیه می شود که خرما برحی را با مقداری دارچین در شیر تازه خیس کرده یا بجوشانند و هر روز ناشتا میل کنند تا مشکلات آنها بر طرف شود.

بصورت کلی به دلیل طبع گرم این خرما افرادی که دارای مزاج گرم هستند باید در مصرف آن مراقبت کنند. این خرما منبع فوق العاده ای از آهن است که برای مشکل افراد دارای کم خونی بسیار مناسب است. ضمنا خرما برحی دارای فیبر بسیار زیادی است که برای رفع یبوست و مشکلات گوارشی بسیار کاربردی و مفید است. این خرما دارای ویتامین های گروه B بوده و برای اعصاب و استرس مفید است.